Bu bölge Boğaz’da karşıdan karşıya geçmek için uygun olan bölgelerden biridir. Asya’dan Avrupa’ya geçmek isteyen pek çok topluluk güzergåh olarak bu noktayı kullanmıştır. Son olarak bu noktayı kullanan Sultan II. Mehmed, Boğazkesen Hisan’nın temellerini atarak Bizans’ı haklı bir endişenin içerisine düşürmüştür. Inşaatı durdurmak için elçi gönderen Bizans Imparatoru’na genç Mehmed’in cevabı ise “iktidarimın vasil olduğu mertebeye ecdadımın emelleri dahi erisememiştir.” der. Yenice Hisar, Yeni Hisar. Boğazkesen Hisarı denen bu mevkiye II. Mehmed 50.000 kişilik ordusuyla gelerek hisarın inşasını başlatmıştır. Mimar Muslihiddin tarafından planları hazırlanan kale, işine erişilmez ve yarışılmaz bir tempo ile dört buçuk ayda tamamlanacaktır. Bu inşaatın şehrin savunmasının sonunu getireceğini çok iyi bilen imparator ise çeşitli büyüklükteki askerlerini göndererek inşaata zarar vermeye çalışmaktaydı. Böylece inşaati korumak isteyen Türk Mücahitleri burada çeşitli kayıplar vermişlerdir. İşte Rumeli Hisarı’nda bulunan şehitlik bu kahramanca korumanın eseridir. Hisarın planı, burçlar baz alarak bölümlere ayrılmış ve her bölüm üst düzey bir paşanın sorumluluğunda eş zamanlı olarak inşa edilmiştir. Deniz tarafındaki bölümün inşa sorumluluğunu bizzat Fatih Sultan Mehmet üstlenmiştir. Sorumluluk üstlenen diğer paşalar ise ZağanoS Paşa, Halil Paşa ve Saruca Paşa’dır. Bu paşaların sorumluluğunda yapılan kulelere paşaların adı verilmiştir. Evliya Çelebi, fetihten 200 yıl sonra Rumeli Hisarı’nı tarif ederken, “Kale içinde kayalara yapışmış kırlangıç yuvaları gibi, 180 asker kışlası olduğunu, bir Fatih Camii ile iki mescidi ve buğday ambarları olduğunu” söyler. Rumelihisarı’nın içinde ilerleyen yıllarda bir mahalle kuruldu. 1953’te dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın talimatıyla evler kamulaştırıldı, hisar restore edildi. Tiyatro sanatçısı Muhsin Ertuğrul, 1958’de daha önce hisarın içerisinde bulunan ve Istanbul’un fethi için inşa edilen ilk camilerden olan Ebul Feth Camii’nin bulunduğu alana açık hava tiyatrosu yaptırdı. Daha sonra alanda 1980’li yıllardan itibaren konserler verilmeye başlandı. 2013’te caminin bulunduğu bu alanda yer alan konser alanı ortadan kaldırılarak cami inşa edilmiştir

Yapıldığı dönemden itibaren Kal‘a-i Cedîd, Kulle-i Cedîde, Yenicehisar, Yenihisar, Boğazkesen Kalesi, Boğazkesen Hisarı, Nikhisar (Güzelhisar), Başkesen Hisarı diye adlandırılmıştır. İnşa kitâbesi bulunmayan kalenin yapım tarihi dönemin Bizanslı tarihçisi Dukas’ta 1452 Mart ayı sonları olarak bildirilmekte, bunun yanında inşaatının çeşitli kaynaklardan varılan sonuçlara göre dört beş ay kadar sürdüğü kabul edilmektedir (Ayverdi, Osmanlı Mi‘mârîsi III-IV, s. 631). İstanbul’un fethinden önce Boğaz’ı kontrol altında tutmak için Fâtih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan bu hisarın çevresinde aynı adla anılan bir semt oluşmuştur (bk. BOĞAZİÇİ; İSTANBUL).