Zincirli Höyük
Gaziantep’in batısında yer alan Islahiye ilçesindeki Zincirli Höyük; aynı zamanda da Beyhan Geçidi yanında yer almaktadır. Bu antik kentin özellikle Geç Hitit Dönemi’ne dair kalıntıları içerdiği saptanmıştır. Sam’al olarak da bilinen bu antik kentin Hitit İmparatorluğu’nun önde gelen kentlerinden bir tanesi olduğu ve kraliyet ailesinin yaşadığı akropollerden biri biçiminde bulunduğu ifade edilmektedir. MÖ 1000 yıllarına kadar dayanan bu antik kentin 40 hektarlık bir alanda yer aldığı da ifade edilmektedir. Aynı zamanda da bu kentte Asur Kralı Esarhaddon’a ait bir yazıt da Sam’al kenti olduğunun kanıtıdır. MÖ 1200 tarihinde çöküşe geçen Hitit İmparatorluğu’ndan sonra Kuzey Suriye Krallığı, Suriye Hitit Devletleri’nde de başkent olarak öne çıkmıştır. Dış bir kale içerisine çevrili bir başkent örneği olarak öne çıkmaktadır.
Zincirli Höyük; Akdeniz’e de yakın bir noktada yer alıyor. MÖ 2000li yıllarda Amori Yamhad Krallığı içerisinde bulunduktan sonra Hitit İmparatorluğu’na dahil oldu. Sonrasında da Sam’al Krallığı’na da başkent olan Zincirli Höyük; en son olarak da Aramiler tarafından yönetilen bölge içerisinde bulundu. En son ise Asur Topraklarına dahil olan bu bölgenin içerisindeki Bar-Raqab Sarayı’nın bu dönem çerçevesinde büyük bir yangın olayına karıştığı da ifade edilmektedir.
Zincirli Höyük’te yapılan kazılar doğrultusunda ilk olarak 1883 yılında çalışmalar gündeme gelmiştir. Osman Hamdi Bey tarafından gerçekleştirildi. 1888 ve 1902 yıllarında ise Karl Humann, Robert Koldewey ve Felix von Luschan da bölgede çalışmalar yaptı.
Bu bölgede yapılan en kapsamlı çalışmalar Chicago Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi. Yard. Prof. Dr. David Schloen tarafından gerçekleştirilen bu kazılarda bölgedeki yaşamın nasıl olduğuna dair üç yıllık bir çalışma meydana geldi. Sam’al Krallığı’na dair en net bilgiler bu proje sonrasında ortaya çıkarıldı. Sosyal ve ekonomik faaliyetlerin işleyişinin yanı sıra Demir Çağı’ndaki yaşam şekli de bu dönemde araştırıldı. Aynı zamanda da bu çalışmalar hususunda oldukça farklı teknolojiler de kullanılmıştır. Bu sayede de Zincirli Höyük hakkında en detaylı bilgilerin de bu dönem içerisinde öğrenildiği de ifade edilen konular arasındadır.